غربالگری سرطان سینه ( Screening of Breast Cancer)
مقدمه :
سرطان سینه یکی از سرطان های شایع زنان می باشد. احتمال ابتلا به سرطان سینه با بالارفتن سن افزایش می یابد، بطوری که ۸۰ درصد موارد بعد از سن۵۰ سالگی اتفاق می افتد.
سرطان سینه در ابتدا به صورت یک غده ریز و کوچک می باشد و چندین سال باید طول بکشد تا یک غده سرطانی ریز تبدیل به یک غده سرطانی بزرگ شود و بافت های اطراف را درگیر کند. تشخیص زودرس غده های کوچک باعث می شود شانس موفقیت عمل جراحی از ۲۷ درصد به ۹۸ درصد افزایش یابد.
از آنجائی که در مراحل اولیه هیچ علامتی وجود ندارد بنابراین ضروری است که از راههای تشخیص زودرس سرطان سینه و موارد طبیعی و غیرطبیعی این عضو آگاهی داشته باشید.
نکته ۱ :
چند روز قبل از شروع خونریزی ماهیانه به علت افزایش هورمون استروژن، آب درون بافت سینه جمع می شود در نتیجه سینه ها دردناک، برجسته و بزرگ می شوند.
نکته ۲ :
بعد از یائسگی سینه ها نرم می شوند.
سه روش برای تشخیص زودرس سرطان سینه وجود دارد که شامل موارد زیر می باشد:
- معاینه توسط متخصص
زنان از سن۲۰ سالگی باید سالیانه توسط پزشک متخصص معاینه شوند.
- ماموگرافی
هدف از انجام آزمایش ماموگرافی تشخیص غده های سرطانی ریز و کوچک می باشد. زنان از ۴۰ سالگی به بعد باید سالیانه ماموگرافی انجام دهند و از ۶۵ سالگی، بستگی به وضعیت فرد دارد. اگر یکی از بستگان نزدیک به سرطان سینه مبتلا باشد، آزمایش ماموگرافی باید از سنین پائین تر شروع شود. به طور کلی در رابطه با سن شروع انجام آزمایش ماموگرافی و فواصل بین آزمایش ها با پزشک خود مشورت کنید.
- معاینه توسط خود شخص
روش دیگر تشخیص به موقع سرطان، معاینه سینه ها توسط خود شخص می باشد. سینه ها باید بطور مرتب توسط خودتان معاینه شوند و هر تغییری بلافاصله به پزشک گزارش شود.
هنگام معاینه سینه مراحل زیر را به ترتیب بکار ببرید:
۱- در مقابل آیینه بایستید و بازوهای خود را با حالتی آرام در دو طرف بدن آویزان کنید. سینه ها را از لحاظ تغییر دراندازه، شکل، تقارن، فرورفتگی نوک پستان، چین خوردگی پوست بدقت مشاهده کنید و با معاینات قبلی مقایسه کنید.
۲- دستهایتان را پشت سر قلاب کرده و به طرف جلو فشار دهید و معاینات مرحله یک را تکرار کنید.
۳- دست ها را در دو طرف پهلوها روی کمر قرار دهید و به طرف لگن فشار دهید سپس شانه ها را به طرف بالا کشیده و کمی به طرف جلو خم شوید. و در این وضعیت معاینات مرحله یک را تکرار کنید.
۴- برآمدگی مخروطی شکل نوک سینه را آرام به طرف جلو فشار دهید و دقت کنید آیا ترشح غیرعادی وجود دارد؟ هرگونه ترشح غیرطبیعی باید گزارش شود.
۵- دست چپ خود را بالا ببرید. انگشتان دست راست خود را روی سینه چپ بگذارید و با دقت، آرام و یکنواخت فشاردهید و بصورت دورانی از اطراف بطرف نوک سینه به حرکت درآورید. توصیه می شود از زیر بغل شروع کنید و مطمئن شوید که تمام سینه را معاینه کرده اید. به ناحیه بین سینه و زیر بغل بیشتر توجه کنید. اگر سفتی، غده یا توده ای را لمس کردید، به پزشک گزارش دهید.
۶- مرحله پنجم را برای سینه راست انجام دهید.
۷- به پشت دراز بکشید دست چپ را زیر سر خود بگذارید و یک بالش در زیر شانه چپ بگذارید. این کار باعث می شود، سینه بصورت مسطح درآید. با دست راست معاینه مرحله پنجم را تکرار کنید.
۸- مرحله هفتم را برای سینه راست انجام دهید.
۹- دستورالعمل شماره ۵ و ۶ را به هنگام دوش گرفتن نیز انجام دهید زیرا در این حالت می توان با ملایمت انگشتان را روی پوستی که از قبل صابون زده شده، حرکت دهید و تغییرات احتمالی آن را به راحتی احساس کنید.
نکته: معاینات باید بصورت ماهیانه انجام شود. بهترین زمان انجام معاینات روز هفتم تا دهم پس از شروع خونریزی ماهیانه است. زنان یائسه باید یک روز بخصوص در ماه معاینات را انجام دهند.
جزوه PDF آشنایی با خود آزمایی سینه