دیابت بارداری شایع ترین عارضه ی طبی مامایی است و به دو نوع دیابت آشکار و دیابت حاملگی تقسیم می شود. دیابت آشکار به دیابتی اطلاق می شود که ابتلا به دیابت پیش از بارداری در مادر تشخیص داده شده است و دیابت حاملگی دیابت ناشی از حاملگی است.
علائم بالینی دیابت عبارتند از؛ پرنوشی مادر، پر ادراری، پرخوری و کاهش غیرقابل توجیه وزن
در صورتی که قند خون ناشتای مادر باردار ۱۲۶ و یا بالاتر باشد دیابت حاملگی تایید می گردد.
دیابت بارداری
بیماری دیابت در صورتی که به طور مناسب کنترل نشود، دارای آثار مختلفی بر جنین، مادر و نوزاد به دنیا آمده خواهد بود. آثار جنینی عبارتند از؛
- سقط خود به خودی
- زایمان زودرس
- ناهنجاری های مادرزادی
- اختلال رشد جنین
- مرگ غیرقابل توجیه
- پلی هیدرآمنیوس
- رشد بیش از حد جنین(ماکروزومی جنین) که ممکن است منجر به اختلال در حین زایمان گردد.
آثار و عوارض مادری:
- پره اکلامپسی (مسمومیت حاملگی)
- اختلالات کلیه
- اختلال چشمی و بینایی
- عفونت
- و….
آثار نوزادی:
- افت قندخون در ابتدای تولد
- کاهش کلسیم
- افزایش بیلی روبین و زردی
- افزایش تعداد گلبولهای قرمز
- دیسترس جنینی
- تکامل شناختی طولانی مدت
دیابت حاملگی مهمترین عامل در ارتباط با رشد بیش از حد جنین است که باعث ترومای زایمانی مادر و نوزاد می گردد.
رژیم غذایی افراد دیابتی باید شامل وعده های زیاد اما کم حجم با دریافت کربوهیدرات به میزان کافی باشد
انجام ورزش های مقاومتی باعث کاهش نیاز به درمان انسولین در زنان دارای اضافه وزن مبتلا به دیابت حاملگی می شود.
جهت کنترل قند خون مادر باردار باید روزانه قند خون خود را کنترل نماید.
در صورتی که مادر بارداری دچار دیابت شناخته شده است حتما باید در ۳ ماهه سوم بارداری اقدامات ذیل را انجام دهد؛ شمارش روزانه حرکات جنین، پایش ضربان قلب جنین از هفته ی ۳۴ سه بار در هفته، استفاده از انسولین با صلاحدید پزشک، و ختم انتخابی بارداری در ۳۸ هفته بارداری جهت کاهش عوارض
بعد از زایمان تا ۲۴ ساعت نیاز به دریافت دوز انسولین نمی باشد و در هفته ی ۶ تا ۱۲ پس از زایمان باید بررسی مجدد قند خون انجام گیرد.